تحلیل هندسی-جنبشی عناصر ساختاری در منطقه گز (جنوب خاور بیرجند)

منطقه مورد مطالعه در شمال باختری زون ساختاری سیستان و در جنوب خاوری رشته کوه های باقران (جنوب بیرجند) واقع شده است. روند ساختار ها و رخنمون واحد ها در خاور منطقه، nw-se می باشد. در باختر روند ساختارها و رخنمون واحد ها تقریباً wnw-ese می باشد. در خاور واحد های پریدوتیتی کرتاسه فوقانی در اثر حرکت های معکوس گسل هایی با روند های nw-se و شیب به سمت ne بیشتر رخنمون پیدا کرده اند. در باختر، واحد های کنگلومرای پالئوژن توسط گسل های معکوس با مولفه چپ گرد با روند تقریباً e-w، به صورت طاقدیسی با طول موج حدود 5 کیلومتر چین خورده اند، در هسته این طاقدیس، واحد های آندزیت و توف و مارن پالئوژن رخنمون دارند. شیب گسل های تراستی به سمت جنوب کمتر می شود، این مطلب نشان دهنده رشد و جوان تر شدن برگه های راندگی به سمت جنوب می باشد. بر اساس داده های گسلی مثل راستا و سوی لغزش گسل در واحدهای سنگی با سن های مختلف، با استفاده از روش تنش برگشتی به کمک نرم افزار t-tecto، فاز های تنش متفاوت بدست آمد. با تفریق فازهای تنش تکراری بدست آمده در واحد های زمانی، تنش های دیرین به این صورت بدست آمد: جهت قدیمی ترین فاز تنش بیشینه n06-16w با نام a، جهت تنش بیشنه n56-88e با سن متوسط b و جهت جدید ترین فاز تنش بیشینه n13-36e با نام c بدست آمد. بر اساس جهت های تنش دیرین، ساختارهای گسلی با روندهای nw-seبا مولفه راست گرد در فاز تنش a شکل گرفتند، مولفه معکوس در این ساختار ها در زمان تنش فاز b بیشتر گردید و چین خوردگی هایی با همین روند شروع به شکل گرفتن کردند و گسل های چپ گردe-w به صورت ضعیف بوجود آمدند، در زمان فاز c گسل های چپ گرد e-w رشد پیدا کردند و مولفه معکوس در آنها شدت پیدا کرد و همچنین فرازش و چین خوردگی در روند های nw-se بیشتر شد. چین خوردگی های منطقه در این زمان درروند های e-w در اثر حرکتهای معکوس با همین روند در باختر منطقه شروع به شکل گیری کردند. بر اساس نازک شدگی حدود 15% یال جلویی چین خوردگی در خاور منطقه با روند n35w و زاویه بین یالی 74 درجه، نوع چین ترکیبی از چین های انتشار گسلی و لغزشی می باشد، و نازک شدگی حدود 5% یال جلوی در چین محدوده مرکزی منطقه با روند n60w و زاویه بین یالی 81 درجه، از نوع انتشار گسلی و ضخیم شدگی حدود 5% یال جلویی چین در باختر منطقه با روند n85w و زاویه بین یالی 90درجه از نوع چین بیشتر لغزشی و کمتر انتشار گسلی می باشد. این مطلب جوان تر بودن چین ها در باختر یا به عبارت دیگر تکامل چین ها به سمت خاوری را نشان می دهد.